Zespół RanMed goi ranę u pacjentki po wycięciu zmiany nowotworowej /czerniak/ z marginesem![]()
Czerniak złośliwy skóry – co to za choroba![]()
![]()
![]()
Czerniak jest nowotworem złośliwym, na którego zachorowalność w ciągu ostatnich lat stale rośnie![]()
Choć najczęściej czerniak występuje na skórze, może też rozwinąć się w obrębie innych części ciała![]()
. Wczesne wykrycie zmiany wiąże się z wysoką szansą na całkowite wyleczenie.![]()
![]()
![]()
Jakie są najczęstsze objawy czerniaka? – ABCDE czerniaka![]()
![]()
![]()
Najbardziej popularnym systemem, który ma ułatwić rozpoznanie czerniaka jest system ABCDE. Zgodnie z nim, niepokój powinny budzić takie cechy znamienia jak:
A (asymmetry) – asymetria – zmiana ma asymetryczny, nieregularny kształt,
B (borders) – brzegi są nierówne, postrzępione,
C (color) – kolor znamion barwnikowych jest niejednorodny, występują miejsca ciemniejsze i jaśniejsze,
D (diameter)- średnica zmiany przekracza 5 mm,
E (elevation/evolution) – powierzchnia znamienia barwnikowego jest wypukła i wystaje ponad poziom naskórka, otaczającego zmianę.
Czerniak wywodzi się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych obecnych w naskórku.
Objawy czerniaka które mogą wystąpić to m.in. nierówne brzegi znamiona, niejednorodna barwa, asymetryczny kształt oraz swędzenie. ![]()
![]()
![]()
W bardziej zaawansowanych przypadkach, pojawia się też krwawienie ze zmiany oraz jej owrzodzenie.
Niektóre zmiany skórne mają zbliżony wygląd do czerniaka. ![]()
![]()
![]()
Jedną z nich jest tzw. pieprzyk.
To znamię barwnikowe może być wrodzone lub pojawić się na dalszym etapie życia. ![]()
![]()
![]()
Zazwyczaj, pieprzyki mają niewielki rozmiar, jednolity kolor, wyraźne brzegi i są bezbolesne.
Pieprzyk sam w sobie jest bezpieczną zmianą, ale czasami może przekształcić się w nowotwór. ![]()
![]()
Ważna jest więc obserwacja występujących na ciele znamion. ![]()
![]()
![]()
![]()
Jeśli zaczną się one zmieniać lub budzą niepokój pacjenta, warto skonsultować się z dermatologiem. Ostatecznie, tylko specjalista będzie w stanie prawidłowo rozpoznać, czy dana zmiana to nowotwór skóry czy zwykły pieprzyk.![]()
![]()
Gdzie najczęściej występuje czerniak![]()
![]()
![]()
Czerniak może pojawić się właściwie na dowolnym obszarze ciała. ![]()
![]()
![]()
Najczęściej jednak, komórki nowotworowe rozwijają się w obrębie twarzy, kończyn dolnych i górnych oraz na plecach.
Rzadziej, zmiany te występują na dłoniach i podeszwach stóp. ![]()
![]()
Warto jednak pamiętać, że czerniak może pojawić się też w obrębie płytki paznokciowej, gałki ocznej i błon śluzowych. ![]()
![]()
![]()
Może więc rozwinąć się w okolicy narządów płciowych lub jamy ustnej.![]()
![]()
![]()
Jak szybko rozwija się czerniak![]()
![]()
![]()
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak szybko rozwija się nowotwór skóry. ![]()
![]()
![]()
Jest to zależne m.in. od typu powstałej zmiany. Niektóre czerniaki charakteryzują się bardzo szybkim przebiegiem. ![]()
![]()
Mogą już na wczesnym etapie rozwoju dawać przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych![]()
. Zazwyczaj, takie zmiany skórne związane są też z gorszym rokowaniem. ![]()
![]()
Najczęściej występujący typ czerniaka – czerniak szerzący się powierzchownie rozwija się stosunkowo powoli – od kilku miesięcy do kilku lat.
Rak skóry wykryty na wczesnym etapie rozwoju bardzo dobrze rokuje. ![]()
![]()
![]()
![]()
Jeśli jednak nie zostanie prawidłowo zdiagnozowany, może dalej się rozwijać i zacząć naciekać oraz niszczyć pobliskie tkanki.
Przyczyny czerniaka ![]()
![]()
![]()
Nie wiemy jednoznacznie, czym spowodowane jest występowanie czerniaka i jakie są tego dokładne przyczyny. ![]()
![]()
![]()
Zmiany te, w większości przypadków pojawiają się na skórze niezmienionej (“de novo”).
W mniej niż 40% rozwijają się na podłożu już istniejącej zmiany skórnej. ![]()
![]()
Uważa się, że do zachorowania na złośliwy nowotwór skóry przyczyniają się głównie czynniki środowiskowe, a w mniejszym stopniu również czynniki genetyczne.![]()
![]()
![]()
Czerniak – czynniki ryzyka ![]()
![]()
Czynniki ryzyka, które mogą mieć swój udział w rozwoju czerniaka, to:
intensywna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe – szczególnie niebezpieczne są poparzenia słoneczne, do których dochodzi w pierwszych latach życia
ekspozycja na sztuczne źródła promieniowania – tu zaliczamy zarówno solaria, jak i promieniowanie wykorzystywane w lecznictwie,
jasna karnacja, jasne włosy, obecność piegów – stopień pigmentacji skóry, za który odpowiada melanina, wpływa na wrażliwość skóry na promieniowanie. Osoby o jasnej karnacji są bardziej podatne na oparzenia słoneczne,
duża ilość znamion barwnikowych na ciele (powyżej 50) – szczególnie jeśli mają one nietypowy wygląd,
obniżona odporność występująca w przebiegu immunosupresji (np. u pacjentów po przeszczepach narządów),
zakażenie wirusem HIV lub HPV,
podeszły wiek,
zachorowanie na czerniaka skóry w przeszłości,
rozpoznanie czerniaka u członków rodziny.
Leczenie czerniaka w zaawansowanym stopniu choroby nie jest obecnie zadowalające. ![]()
Znacznie lepiej rokują pacjenci, u których czerniak został wykryty wcześnie i ma łagodną postać. Wiedząc jak wygląda czerniak i jakie objawy powoduje, szybciej można zauważyć niepokojące, nietypowe znamiona na ciele. ![]()
![]()
Warto również pamiętać o tym, jak istotna jest profilaktyka. ![]()
![]()
![]()
Czerniak rozwija się częściej u osób narażonych na intensywne promieniowanie ultrafioletowe.
Ochrona skóry przed jego źródłem to obecnie najlepsza metoda zapobiegania złośliwym nowotworom skóry.![]()
![]()
Rejestracja do gabinetu ![]()
![]()
728 487 911