Zespół RanMed goi ranę u pacjentki po wycięciu zmiany nowotworowej /czerniak/ z marginesem
Czerniak złośliwy skóry – co to za choroba
Czerniak jest nowotworem złośliwym, na którego zachorowalność w ciągu ostatnich lat stale rośnie
Choć najczęściej czerniak występuje na skórze, może też rozwinąć się w obrębie innych części ciała. Wczesne wykrycie zmiany wiąże się z wysoką szansą na całkowite wyleczenie.
Jakie są najczęstsze objawy czerniaka? – ABCDE czerniaka
Najbardziej popularnym systemem, który ma ułatwić rozpoznanie czerniaka jest system ABCDE. Zgodnie z nim, niepokój powinny budzić takie cechy znamienia jak:
A (asymmetry) – asymetria – zmiana ma asymetryczny, nieregularny kształt,
B (borders) – brzegi są nierówne, postrzępione,
C (color) – kolor znamion barwnikowych jest niejednorodny, występują miejsca ciemniejsze i jaśniejsze,
D (diameter)- średnica zmiany przekracza 5 mm,
E (elevation/evolution) – powierzchnia znamienia barwnikowego jest wypukła i wystaje ponad poziom naskórka, otaczającego zmianę.
Czerniak wywodzi się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych obecnych w naskórku.
Objawy czerniaka które mogą wystąpić to m.in. nierówne brzegi znamiona, niejednorodna barwa, asymetryczny kształt oraz swędzenie.
W bardziej zaawansowanych przypadkach, pojawia się też krwawienie ze zmiany oraz jej owrzodzenie.
Niektóre zmiany skórne mają zbliżony wygląd do czerniaka.
Jedną z nich jest tzw. pieprzyk.
To znamię barwnikowe może być wrodzone lub pojawić się na dalszym etapie życia.
Zazwyczaj, pieprzyki mają niewielki rozmiar, jednolity kolor, wyraźne brzegi i są bezbolesne.
Pieprzyk sam w sobie jest bezpieczną zmianą, ale czasami może przekształcić się w nowotwór.
Ważna jest więc obserwacja występujących na ciele znamion.
Jeśli zaczną się one zmieniać lub budzą niepokój pacjenta, warto skonsultować się z dermatologiem. Ostatecznie, tylko specjalista będzie w stanie prawidłowo rozpoznać, czy dana zmiana to nowotwór skóry czy zwykły pieprzyk.
Gdzie najczęściej występuje czerniak
Czerniak może pojawić się właściwie na dowolnym obszarze ciała.
Najczęściej jednak, komórki nowotworowe rozwijają się w obrębie twarzy, kończyn dolnych i górnych oraz na plecach.
Rzadziej, zmiany te występują na dłoniach i podeszwach stóp.
Warto jednak pamiętać, że czerniak może pojawić się też w obrębie płytki paznokciowej, gałki ocznej i błon śluzowych.
Może więc rozwinąć się w okolicy narządów płciowych lub jamy ustnej.
Jak szybko rozwija się czerniak
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak szybko rozwija się nowotwór skóry.
Jest to zależne m.in. od typu powstałej zmiany. Niektóre czerniaki charakteryzują się bardzo szybkim przebiegiem.
Mogą już na wczesnym etapie rozwoju dawać przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych. Zazwyczaj, takie zmiany skórne związane są też z gorszym rokowaniem.
Najczęściej występujący typ czerniaka – czerniak szerzący się powierzchownie rozwija się stosunkowo powoli – od kilku miesięcy do kilku lat.
Rak skóry wykryty na wczesnym etapie rozwoju bardzo dobrze rokuje.
Jeśli jednak nie zostanie prawidłowo zdiagnozowany, może dalej się rozwijać i zacząć naciekać oraz niszczyć pobliskie tkanki.
Przyczyny czerniaka
Nie wiemy jednoznacznie, czym spowodowane jest występowanie czerniaka i jakie są tego dokładne przyczyny.
Zmiany te, w większości przypadków pojawiają się na skórze niezmienionej (“de novo”).
W mniej niż 40% rozwijają się na podłożu już istniejącej zmiany skórnej.
Uważa się, że do zachorowania na złośliwy nowotwór skóry przyczyniają się głównie czynniki środowiskowe, a w mniejszym stopniu również czynniki genetyczne.
Czerniak – czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka, które mogą mieć swój udział w rozwoju czerniaka, to:
intensywna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe – szczególnie niebezpieczne są poparzenia słoneczne, do których dochodzi w pierwszych latach życia
ekspozycja na sztuczne źródła promieniowania – tu zaliczamy zarówno solaria, jak i promieniowanie wykorzystywane w lecznictwie,
jasna karnacja, jasne włosy, obecność piegów – stopień pigmentacji skóry, za który odpowiada melanina, wpływa na wrażliwość skóry na promieniowanie. Osoby o jasnej karnacji są bardziej podatne na oparzenia słoneczne,
duża ilość znamion barwnikowych na ciele (powyżej 50) – szczególnie jeśli mają one nietypowy wygląd,
obniżona odporność występująca w przebiegu immunosupresji (np. u pacjentów po przeszczepach narządów),
zakażenie wirusem HIV lub HPV,
podeszły wiek,
zachorowanie na czerniaka skóry w przeszłości,
rozpoznanie czerniaka u członków rodziny.
Leczenie czerniaka w zaawansowanym stopniu choroby nie jest obecnie zadowalające.
Znacznie lepiej rokują pacjenci, u których czerniak został wykryty wcześnie i ma łagodną postać. Wiedząc jak wygląda czerniak i jakie objawy powoduje, szybciej można zauważyć niepokojące, nietypowe znamiona na ciele.
Warto również pamiętać o tym, jak istotna jest profilaktyka.
Czerniak rozwija się częściej u osób narażonych na intensywne promieniowanie ultrafioletowe.
Ochrona skóry przed jego źródłem to obecnie najlepsza metoda zapobiegania złośliwym nowotworom skóry.
Rejestracja do gabinetu 728 487 911